Guba — Azerbaycan Cumhuriyeti'nde bir şehir olup, Kuba rayonunun idari merkezidir.
Şehir, başkent Bakü’den yaklaşık 168 km uzaklıkta, Büyük Kafkas Dağları'nın Şahdağ silsilesinin kuzeydoğu yamaçlarında, deniz seviyesinden 600 metre yükseklikte, Gudyalçay nehrinin kıyısında konumlanmıştır. Bölge, büyüleyici doğası, tarihi eserleri ve zengin kültürel mirasının yanı sıra eski halı dokuma gelenekleriyle de tanınmaktadır.
Guba halıcılık okulu, Azerbaycan’ın en eski ve zengin geleneklere sahip sanat merkezlerinden biridir. Burada dokunan halılar, çoğunlukla pamuktan yapılmış çözgü ve atkı iplikleri üzerine, yün ipliklerden oluşan hav kısmıyla dokunmaktadır. Bu özelliklerinden dolayı Guba halıları yarı yün dokuma örnekleri olarak kabul edilmektedir. Halılar dört ana tipte üretilmekte ve on ikiye kadar farklı motifle süslenmektedir.
Dokunan havlı halıların bir metrekareye 140–260 ilmek, bazı durumlarda ise daha fazla ilmek düşmektedir. Havanın yüksekliği 3–7 mm arasında değişmektedir. Guba halıları genellikle küçük boyutludur. En küçük ölçüleri 50 cm x 100 cm, ortalama ölçüleri 124 cm x 280 cm, en büyük halılar ise 200 cm x 300 cm veya 280 cm x 370 cm boyutlarında olabilir.
Guba halıları, Kafkasya ve Zaqafqaziya bölgesinde el ile dokunan halılar arasında en değerli, ince işçilikli ve dayanıklı boyalarıyla öne çıkar. Renk çeşitliliği, geometrik figürler, madalyonlar ile bitki ve hayvan motifleriyle bezenmiş süslemeleri bu halıları daha da kıymetli kılmaktadır.
Guba halıcılık okulu, dağlık, dağ etekleri ve ovalık coğrafi bölgeleri kapsayan geniş ve çeşitli motiflere sahiptir. Bu okul kapsamındaki halılar arasında “Kırız”, “Kımıl”, “Konaqkend”, “Shahnazarlı” gibi örnekler özel bir yer tutar. İlk bakışta motifler çeşitli ve serbest görünsede, her bir unsur bütün kompozisyonun bir parçası olarak belirli bir anlam ve uyum içindedir. Bu okul kapsamındaki halılar, özellikle Konaqkənd ve Deveçi rayonlarını da içine alarak yaklaşık 35 farklı motif-kompozisyon çeşidi ile ayrılır.
Guba bölgesi tarih boyunca çok sayıda etnik grubun yaşadığı bir alan olmuştur. Günümüzde Azerbaycanlıların yanı sıra Lezgi, Tat, Khinalug, Jek, Buduq, Kırız ve diğer dillerde konuşan halkların birlikte yaşaması, halıcılık geleneklerinin çeşitliliğini daha da artırmıştır. Guba halıcılık merkezi, dağlık, dağ etekleri ve ovalık bölgeler olmak üzere üç coğrafi alana ayrılır:
Dağlık bölge: Konaqkənd, Xaşi, Cimi, Afurca, Yerfi, Buduq, Kırız, Jek, Salmasöyüd ve diğer köyler.
Dağ etekleri bölgesi: hmirxanlı, Alihanlı, Xalfalər, Pirəmsan, Bilici, Shahnazarlı, Pirebədil, Zeyve, Zöhrami, Sumaqobaq, Hırdagül-çiçi, Sırt-çiçi, Dərə-çiçi ve benzeri köyler.
Ovalık bölge: Shabran ve Dəvəçi alanlarında yer alan Çay Karaqaşlı, Hacı Karaqaşlı, Süsənli, Karaqaşlı, Mollakamallı ve diğer köyler.
Buna ek olarak, bu halıcılık okuluna Derbend bölgesinde dokunan halılar da dahildir.
Guba halılarının süslemeleri, geometrik motiflerden oluşan stilize edilmiş bitkisel ve bazen hayvan figürlerinden meydana gelir. Bu okulun halılarında medalyonlu çeşni üslubu da yaygın olarak görülür. Guba halılarının en dikkat çekici kompozisyonları arasında “Eski Minare Halısı”, “Kımıl Halısı”, “Alpan Halısı”, “Kollu-çiçi Halısı”, “Pirebedil Halısı”, “Hacıqayıb Halısı”, “Kırız Halısı”, “Jek Halısı” vb. örnekler yer almaktadır.
Guba-Bu kompozisyonunda, genellikle orta kısımda dikey yönde yer alan, temel olarak üçgen biçiminde sıralanan medalyon motifleri ve ketebe (çerçeve) bulunur. Bunların çevresinde ise düzensiz şekilde farklı biçimlerde büyük ve küçük birçok unsur yer alır. Bu unsurlar, yalnız Kuba’da değil, aynı zamanda Şirvan, Bakü ve hatta Gazakh halılarında da rastlanan çeşitli kompozisyonlara sahiptir. Böyle bir kompozisyonun orta kısmı “açık yerli” olarak adlandırılır; yani kapalı olmayan, boş fon anlamındadır. Kuba halılarının bordür (haşiyə) motifleri, orta bordür, küçük bordür ve madalyon (iç bordür) olmak üzere farklı şeritlerden oluşur. Bu bordürlerin temel süsü halıcılar tarafından “tonqal” (ocak) olarak adlandırılır. Bu ismin, bir dönem bölgede var olan ateşperestlik inancıyla bağlantılı olduğu düşünülebilir. Kuba halılarının orta fonu çoğunlukla koyu mavi veya lacivert renktedir.
Eski-Guba- bu halı kompozisyonunda ise, kırmızı zemin üzerine dikey olarak yerleştirilmiş üç büyük sekiz köşeli medalyon bulunur. Bu madalyonların renk, şekil ve boyutları birbirinin aynıdır ve genel bordürlerden birini oluştururlar. Madalyonların ortasında, çok büyük olmayan süslemelerle çevrelenmiş sekiz köşeli bir motif yer alır. Orta alan, sekiz çizgiden oluşan genel bir bordürle çevrilmiştir.
Alpan halıları, adını Susayçay nehrinin yakınlarında yer alan Alpan köyünden almaktadır. Bu halı kompozisyonu, Susay ve Sabat köylerinde yaygın olup, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Qusar rayonunun halıcılık merkezlerinde de geniş ölçüde üretilmeye başlanmıştır. Uzmanlar tarafından bu halılar "Guba" ve "Dağıstan" olarak da adlandırılmaktadır. Bu desenlerin büyük bir kısmı stilize edilerek geometrik ve bitkisel motiflerle karakterize edilir. Kuba halılarında medalyonların şekilleri, diğer bölgelerin halılarına kıyasla daha karmaşıktır. Bu halı kompozisyonunun temelini medalyon motifleri ve etrafında diyagonal çizgi boyunca yer alan "yengeç" (xərçəng) elementi oluşturur. Alpan köyü halı ustaları, orta büyüklükteki oymaları "çarhovuz" yani havuz olarak tanımlarken, üzerindeki küçük motiflere "ördək" (ördek) ismini vermişlerdir. Orta alanın boş kısımlarında ise çeşitli formlara sahip stilize geometrik ve bitkisel öğeler yer almaktadır. Halılar genellikle koyu yeşil ve sarı renklerde dokunmakta olup, yüksek düğüm sıklığı ve motiflerin inceliği ile dikkat çeker.
Hırdagülçiçi halısı, Guba halıcılık merkezlerinde üretilmektedir. Halının orta alanı küçük unsurlardan oluştuğu için yerel halı ustaları tarafından "Hırdagülçiçi" (küçük çiçekler) olarak adlandırılmıştır. Orta alanın genel kompozisyonu, dikey ve yatay üçlü seriler halinde kısa mesafede yer alan raportlardan meydana gelir. Bu raportlar, birden çok dolgu, bağlayıcı ve yardımcı elementleri bünyesinde barındırır. Halk arasında "Başmak" olarak bilinen ve aslında stilize edilmiş bir yaprak motifi olan unsur, kompozisyonun temel öğesini oluşturur. Diğer unsurlar ise raportun başlangıç veya merkezi fonksiyonunu yerine getirir. Halı, bir orta bordür, iki yan bordür ve çaga (iç bordür) olmak üzere üç bordürle çevrilmiştir.
Alçagülçiçi halısı, Guba rayonunun Dereçiçi köyüne ait bir örnektir. Halı ustaları bu halıya "Alçagülçiçi" adını vermiştir. Sanat tarihçileri ve uzmanlar arasında ise bu halı "Çiçi" olarak tanınmaktadır. Naburda, Şamaxı, Alçiman ve Şirvan bölgelerinde dokunan halılar, yerel teknik ve ressamlığın etkisiyle "Shirvan-çiçi" adıyla anılmaktadır. "Alçagülçiçi" halısının kompozisyonunun orta alanı tamamen "Alçagülçiçi" motifleri ile doldurulmuştur. Halının uzunluğu ve genişliği boyunca tekrarlanan bu motifler, düzenli sıralar oluşturur. Bordür şeritleri, farklı genişliklerde sıralardan oluşmakta olup "çaga", "mədaxil" ve "zəncirə" gibi bölümlerden meydana gelir.
Geometrik ve bitkisel motiflerle bezenen süslemelerin büyük çoğunluğu stilize edilmiş olup, üstün düğüm sıklığı ve zarifliği ile öne çıkar. Resmin plastik hareketliliği, form ve rengin duygusal ifadesiyle süslenen halılarda hayatın neşe dolu yönü yansıtılır. Sanatsal ustalık, dekoratif ifade araçlarının, ritim, simetri ve titizlikle tamamlanmış kompozisyon yapısının bir arada bulunduğu uyumlu bir gerekliliğe tabi olarak daha belirgin şekilde ortaya çıkar.
Sırt-çiçi — Bu halı Dereçiçi köyüne aittir ve halı ustaları ile uzmanlar arasında "Çiçi" adıyla da bilinmektedir. Nabur, Şamahı, Alçiman ve Şirvan gibi merkezlerde üretilen halılar yerel farklılıklara uğrayarak "Şirvan-çiçi" adıyla tanınmaya başlamıştır. Orta alan kompozisyonu esas olarak "Sırt-çiçi" motifleriyle doldurulmuştur. Halının uzunluk ve genişliği boyunca tekrar eden bu motifler sıra oluşturur. Bordür hattı, "jağa", "madalyon" ve "zencire" gibi çeşitli genişliklere sahip bantlardan meydana gelir.
Kollu çiçi halıları, Azerbaycan’ın kuzeydoğusundaki halıcılık merkezlerinde yaygın olarak üretilmiştir. Yaklaşık olarak 18. yüzyılın dördüncü çeyreğinde Azerbaycan sanatına giren bu halı kompozisyonu, yalnızca özgün tasarımıyla değil, aynı zamanda süsleme öğelerinin orijinalliğiyle de dikkat çeker. İki yüzyıllık bir süreçte bu kompozisyon çeşitli adlar ve farklı biçimlerde varlığını sürdürmüştür. Örneğin, 19. yüzyılda Karabağ’da "Maşin" adıyla yaygın olan "Qolluçiçi" halısı buna bir örnektir. Orta alan kompozisyonu, birbirinin üzerinde çaprazlaşan birkaç medalyondan oluşur. Tasarım prensibi, çapraz yönlü dört büyük kolun birleşmesidir. Bu adlar, "Xətai" kompozisyonunun temelini oluşturan "kol" (büyük dallar) motifleriyle ilişkilidir ve adı geçen halılar bu kompozisyona dahildir.
Kuba-Bico halıları, Kuba halıcılarının dokuduğu en ünlü sanat eserlerinden sayılır. Bico halıları, Azerbaycan’ın en tanınmış halıcılık merkezlerinden biri olan, Şirvan bölgesindeki Bico köyünün adıyla ilişkilidir (günümüzde Ağsu rayonunun idari birimindedir). Batılı uzmanlar, Kuba-Bico halılarının, Şirvan halıcılık okuluna bağlı eski Bico halılarının varyantları üzerinde dokunduğunu belirtmektedir. Çoğu durumda bu halılar "Kuba’da dokunmuş Bico halısı" olarak da tanınır. 18. ve 19. yüzyıllarda dokunmuş ve "Kuba-Bico" olarak adlandırılan halılar günümüzde dünyanın birçok müzesinde korunmaktadır. Sanatsal motif ve estetik açıdan sadece Şirvan’da değil, tüm Kafkaslar’da en ünlü halılar arasında sayılan Bico halıları, Şirvan’ın çeşitli halıcılık merkezlerinin yanı sıra Kuba halıcılık merkezlerini de etkilemiştir.
Kımıl halısı, 14. ve 15. yüzyıllarda Kabala’da ortaya çıkmış, 18. yüzyıldan itibaren ise Kuba ve çevresindeki bazı halıcılık merkezlerinde yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu yayılım sonucunda Qımıl halısı kendi köyünden uzaklaşarak diğer halıcılık merkezlerinde dokunmuş, ancak zamanla kültürel özelliklerini yitirmeye ve deformasyonlara maruz kalmıştır. Orta alanın merkezinde uzun çokgen biçiminde bir medalyon yer alır. Eskiden "xonça" olarak adlandırılan bu medalyon, 19. yüzyılın ikinci yarısında halıcılar arasında "podnos" olarak yaygınlaşmıştır. Bahsi geçen medalyonun üst ve alt kısımlarında kompozisyona ait dört büyük çokgen biçimli eleman bulunmaktadır. Halıcılar bu unsuru "şam" (fener) olarak isimlendirmektedir. Kımıl halısının orta alanı, bir dizi günlük yaşam ve süs eşyasının stilize edilmiş tasvirlerinden oluşur.
Karakaşlı — Kuba grubuna dahil olan ünlü "Qaraqaşlı" halısı, Deveçi rayonunun Hacı-Karakaşlı, Çay-Karakaşlı ve Susanlı-Karakaşlı köylerinde üretilmektedir. Bu isimle tanınmaktadır. Orta alanda, dikey üçgen boyunca küçük medalyonlar yer almaktadır. Usta uzmanlar ve halı dokumacıları bu medalyonların "müzik aletleri" betimlemeleri olduğunu kabul etmektedir. Medalyonlar arasında farklı türlerde motiflere rastlanmaktadır. Halk arasında bu motifler "quşbaşı" (kuşbaşı) olarak adlandırılmaktadır. "Karakaşlı" halısının orta alanı genellikle koyu mavi veya koyu kırmızı renktedir. Nadir olarak koyu lacivert veya beyaz fonda olan örnekleri de mevcuttur. Geometrik ve bitkisel motiflerle bezenmiş süslemelerin büyük çoğunluğu stilize edilmiş olup, üstün düğüm sıklığı ve inceliği ile öne çıkar.
Shahnazarli — "Shahnazarli" halıları adını "Shahnazarlı" köyünden almaktadır. Bu tip halılar yaklaşık 35 farklı kompozisyonu içinde barındırmaktadır. Üretim merkezleri Shahnazarlı, Melhem, Göylere ve Konaqkend köyleri olmasına rağmen, halılar aynı zamanda Kuba, Şamahı ve Aksu rayonlarının köylerinde de dokunmaktadır. Halının orta alan kompozisyonu esas olarak dikey üçgen boyunca yer alan birkaç gül motifinden oluşur. Orta alanda bu halıya özgü iki qubpa (medalyon) ve iki başlık bulunmaktadır; biri alt kısımda ilk gülün önünde, diğeri üstte son gülün sonunda yer alır. Oldukça stilize edilmiş bu qubpalar medalyonları tamamlamakla kalmaz, aynı zamanda orta alan kompozisyonunu bütüncül ve gelişmiş bir forma kavuşturur ve gülleri daha iyi gruplayarak düzenler. Azerbaycan ve Orta Asya'da halı dokuyucuları ve sanatçılar, kompozisyona bağlı olmaksızın çok sayıda medalyon içeren herhangi bir halıya "Güllü" adını vermektedir. Bunların büyük çoğunluğu sekiz köşeli şekillere sahip ve oldukça büyük olmayan karelerle süslenmiş medalyonlardır. Sadelikleri ve renk çeşitlilikleriyle Qazakh, Karabağ ve Güney Azerbaycan halılarından belirgin biçimde ayrılırlar. Oldukça stilize edilmiş "qubpa"lar kompozisyonu tamamlar, geliştirir ve daha iyi gruplar. Yüksek düğüm sıklığı, zengin süs motifleri ve ince dokuma, bu halı grubunun karakteristik özelliklerindendir.
Herat Pirebedil — Tarihsel olarak bu halı 15. yüzyılda Afganistan’ın Herat şehrinde ortaya çıkmıştır. Daha sonra farklı isimlerle Azerbaycan rayonlarında yayılmaya başlamıştır. Özellikle Karabağ bölgesinde "Balıq" (balık) adıyla tanınır.
Pirebedil — Bu halı adını Pirəbədil köyünden almıştır. Yerel halı dokuyucular bu halıya "Burma", "Qırman" ve bazen "Qayçı" (makas) adlarını vermektedir. Bazı halı ustaları ve sanat tarihçileri bu halıyı "Miqradi" veya "Qroy" olarak da adlandırır; bu isimler, Arapça “menroy” (makas) kelimesinin şekil değiştirmiş biçimidir. Orta alanın sol ve sağ kısımlarında yalnızca bu tipe özgü ve makası anımsatan motifler yer almaktadır. "Pirəbədil" halıları diğer Azerbaycan halılarından daha eski bir tarihe sahiptir. Başlıca motifleri, sol ve sağ tarafta cesaret ve erkeklik simgesi olan "qayçı" (makas) ve "buynuz" (boynuz) tasvirleri; orta alanın merkezinde ise "hindtoyuğu" (hint tavuğu), çevresinde ise meyve ağaçlarının yaprakları ve sekiz köşeli gül motifleri bulunmaktadır. Bu halıların büyük çoğunluğunun orta alanı genellikle koyu mavi, bazen ise koyu kırmızı renktedir.
Zeyve — "Zeyve" halısı adını Gubanın güneydoğu kesiminde yer alan Zeyvə köyünden almaktadır. Yabancı kaynaklarda "Şirvan" adıyla da anılmaktadır. Halk arasında ise bu halı "Eski Zeyvə" olarak tanınır. Halının orta alan kompozisyonu esasen merkezi üçgen içinde sıralı birkaç gülden oluşur. Şekil ve köken itibarıyla Zeyvə halısının temel unsuru olan bu medalyonlar, düzenlendikleri kesikli (punktir) çizgilerinden dolayı orta çağlara ait olarak değerlendirilebilir. Benzer gül motiflerine yalnızca Kafkas halklarının dekoratif sanatlarında değil, Baltık bölgesinde de rastlanır; bu motifler halı dokumacılığı ve tekstil sanatında daha karakteristiktir. Bu güllerin çevresinde "sekizgen", "kanca" ve "elma" adı verilen çeşitli dolgu unsurları asimetrik şekilde dağılmıştır. Genellikle orta alanın rengi koyu kırmızı, koyu mavi veya açık kahverengidir.
Alihanlı — Guba grubunun Guba-Shirvan tipine dahil olan ve adını Siyezen rayonunda bulunan Alihanlı köyünden alan halıdır. Bu halı ayrıca Azerbaycan’ın kuzeydoğusunda, özellikle Deveçi rayonundaki halı dokuma merkezlerinde de üretilmektedir. A. Bakıxanov, "Gülüstani İrəm" eserinde Alihanlı köyünün adını "Alqon" suruyla ilişkilendirerek gerçek isminin "Alqonlu" olduğunu ifade etmektedir. Yazar bunu şöyle açıklar: İsfendiyar bu suru inşa etmiş (M.Ö. 6. yüzyıl), Anushirevan (4. yüzyıl) ise onarmıştır. "Alihanlı" halısının orta alan kompozisyonu esasen merkezi dikey üçgen boyunca ardışık birkaç büyük gülden oluşur. Güller kıvrımlı çizgiler ve dişlerle işlenmiştir. "Alihanlı" halısında orta kısımda bir veya nadiren iki ya da üç gül yatay şekilde yer alır. Halı, kırık çizgilerle oluşturulmuş karmaşık motifler içermekte olup, orta çağ sanatçılarının sanat etkinliklerine ait önemli örneklerdendir.
Qonaqkend — "Qonaqkend" halıları 18. ve 19. yüzyıllarda üretilmiştir. Zamanla dış görünüşünü değiştirerek orijinal temeli olan Horasan halılarından tamamen farklılaşmıştır. "Qonaqkend" halısının temel kompozisyonu, orta alanda yer alan büyük bir medalyondan oluşur. Medalyonun içinde sekiz küçük haç figürü bulunmaktadır. Madalyonlar, primitif köy tarım aletlerini anımsatan geometrik çizgi unsurlarıyla süslenmiştir. Bu halı, belirgin şekilde orijinal formundan uzaklaşarak Azerbaycan’ın milli halıları arasında yer almıştır. 18. yüzyılda ve özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında pazarların genişlemesiyle bu halının kompozisyonu, büyük boyutta yivsiz halılarda kullanılmaya başlanmıştır.
Qedim Minare — Kompozisyonun orta alanındaki "zencire"nin "Darağı" denilen kısmı, merkezi üçgenin sağ ve sol taraflarına yönelerek birkaç yeni dörtgen ve dikdörtgen figür oluşturur. Bu yeni kare ve dikdörtgenlerin yüzeyi çoğunlukla siyah, kırmızı ve beyaz küçük karelerin örgüsüyle kaplanmıştır. Orta fon genellikle koyu mavi veya kırmızı renktedir.
Uqax — Guba yakınlarında bulunan Uqax köyünün adını taşıyan halıdır. "Uqax" halısının orta alan kompozisyonu, aralarında çok kısa mesafe bulunan raporlardan ve aynı formdaki bitki motiflerinden oluşur. Halk arasında "taxanq" (üzüm yaprağı) olarak tanınır ve halının temel öğesidir; raportların başlangıç ve merkezini belirleyen çizgilerin, yani kare örgü desenleri yaratan çizgilerin kesişiminde yer alır. Raportların sayısı (halının boyutu) arttıkça, halının sanatsal değeri genellikle azalır. "Uqax" halısının kenar süslemelerindeki motifler, esasen uygulamalı dekoratif sanatın çeşitli alanlarından alınan bitkisel süslemelerdir. Halı dokuyucular arasında "çiçekli" olarak adlandırılan orta kenar süslemesi, Karabağ halısı olan "Nəlbəkigül"de de görülür. Bu halının fonu genellikle koyu kahverengi veya yeşildir.
Erfi — Erfi köyünün adını taşıyan halıdır. Aynı zamanda Nohurdüzü, Kayadalı, Dark, Talış, Xırt, Karabulak köylerinde de üretilmektedir. Bazı uzmanlar, yaşlı ustaların "Heyməgah" (çadır kurulan yer) olarak da adlandırdığı bu halının "Shirvan" halısı olduğunu düşünmektedir. "Erfi" halısının orta alan kompozisyonunu oluşturan öğeler, büyük olmayan dikey üçgenlerde konumlanmıştır. Orta alan süslemesi esasen, her biri bağımsız yatay çizgi oluşturan iki temel öğeden meydana gelir. Birinci sırada "Saçaklılar" grubuna dahil motifler yer almakta olup, bu tür motifler genellikle "Shirvan" grubundaki halılarda görülür. İkinci sırada ise halının ana gülü (medalyonu) sayılan ve halk arasında "çadır" olarak adlandırılan motif bulunur. Bu motifler çok eski zamanlardan beri birçok Azerbaycan halısında mevcuttur. Her iki sırada birer kez tekrar edilir. Kenar süslemeleri esasen üç banttan — kenar boyunca yer alan orta kenar "kətəbə" ve küçük kenar "çaxmağı"dan oluşur. Bu küçük kenar süslemesi, 16. yüzyıl İtalyan ressamı Lorenzo Lotto’nun (1480–1556) "Aile" adlı eserinde görülebilir. Kenar bantlarının renkleri orta alanın rengine göre değişir. "Erfi" halısının sanatsal analizinde, orta alan kompozisyonunun genellikle göçebe topluluklara özgü yivsiz halılardan ilham aldığı sonucuna varılabilir.
Gırız — Halının orta alan kompozisyonu esasen merkezi dikey şeritte bulunan birkaç büyük gülden oluşur. Bu güllerin formu "xonça" veya "tabak"ı andırır. Sağ ve sol tarafta ustalarca "güllü yaylık" olarak adlandırılan romb biçimli motifler yer alır. Güllerin merkezinde, halk arasında "aypara" (hilal) olarak bilinen ve düğün nişanı anlamına gelen motif bulunmaktadır. Güller arasında yer alan küpe çiftleri, tek sıra halinde dizilmiş kuş tasvirleri ve çeşitli formlardaki diğer öğeler "Qırız" halılarına özgüdür.
Cek — Guba halılarının en parlak kompozisyonlarından biri sayılan "Cek" halılarının merkezi bölgesi Cek köyü olarak kabul edilir. "Cek" halıları Azerbaycan halılarının Kuba-Şirvan tipi Kuba grubunun dağlık alanına aittir. Esas olarak Cek köylüleri tarafından dokunmuştur.
Butalı — Guba grubunun Guba-Shirvan tipine dahil olan bu halı, Kuba rayonunun Dereçiçi köyüne aittir. Nabur, Şamahı, Alçiman ve Shirvan halı dokuma merkezlerinde üretilen halılar burada yerel teknoloji ve sanat etkisi altında kalmıştır. "Butalı" halının orta alan kompozisyonu esasen "buta" (armenian motif) öğeleriyle doldurulmuştur. Halının boyuna ve enine tekrar eden bu motifler sıra oluşturur. Kenar süslemesi farklı genişlikte bantlardan, ayrıca "jaqa", "mədaxil" ve "zəncirə"den meydana gelir. Motifler stilize edilmiş olup yüksek düğüm sıklığı, incelik ve süslemeleri ile öne çıkar. Resmin plastik hareketliliği, biçim ve rengin duygusal ifadesi aracılığıyla motifli halıda hayat sevinci hissi verilir. Sanat becerisi, birbiriyle uyumlu dekoratif ifadeler, ritim, simetri ve açık kompozisyon yapısı ile uygulanır.
Güllü — Bu halı Dereçiçi köyüne aittir. Orta alan yalnızca "gül" motifleriyle doldurulur. Halının boyu ve eni boyunca tekrar eden bu motifler sıra oluşturur. Kenar bantları çeşitli genişliklerde bantlardan, ayrıca "jiqa", "madalyon" ve "zencire"den oluşur.
Guba halıları, zarif desenleri ve canlı renkleriyle Kafkas halıcılığının en değerli örneklerindendir. El emeğiyle dokunan bu halılar, yüzyıllardır sanatın ve kültürün simgesi olmuştur. Her ilmikte geleneksel motifler ve estetik zevk barındıran Guba halıları, Türk dünyasının halı sanatında kendine özgü bir yere sahiptir.
