Bu yıl, Azerbaycan halkı için özel önem taşıyan tarihi bir olayın – II Karabağ Savaşı’nda kazanılan büyük Zafer’in beşinci yıldönümüdür.
27 Eylül 2020’de başlayan ve 44 gün süren Vatan Savaşı, halkımızın iradesini, kahramanlığını ve birliğini tüm dünyaya göstermiştir. Azerbaycan Ordusu, Yüksek Baş Komutan İlham Aliyev’in liderliğinde topraklarımızı işgalden kurtarmış ve tarihi adaleti yeniden tesis etmiştir.
Beş yıl önce başlayan bu şanlı savaşta binlerce yiğit evladımız canını feda ederek şehitlik mertebesine yükselmiştir. Bunların arasında halkımızın kalbinde silinmez bir iz bırakan şehit generalimiz Polad Haşımov özel bir yere sahiptir. Polad Haşımov yalnızca bir askeri komutan değil, aynı zamanda sadeliği, vatan sevgisi ve askerlerine gösterdiği baba şefkatiyle herkesin gönlünde iz bırakan bir kahraman olmuştur. Onun şehadeti, Azerbaycan halkının mücadele azmini daha da güçlendirmiş ve gençlerimiz için gerçek bir vatanseverlik örneği haline gelmiştir.
Azerbaycan’ın modern tarihinde özel bir yeri olan Tümgeneral, Milli Kahraman Polad İsrafil oğlu Haşımov, halkın hafızasında kahramanlığı, sadeliği ve vatanseverliği ile yaşamaktadır. Onun yaşam öyküsüne bakıldığında, aile ortamının, çocukluk yıllarının ve yetiştiği çevrenin kişiliğinin oluşumunda önemli bir rol oynadığı görülebilir.
Polad Haşımov, 2 Ocak 1975’te Kutkaşen ilçesinin (günümüzde Gabala ilçesi) Vendam kasabasında dünyaya gelmiştir. Babası İsrafil Haşımov Sumgayıt şehrindeki Alüminyum Fabrikası’nda önce mühendis, daha sonra vardiya amiri ve atölye şefi olarak görev yapmıştır. Ne yazık ki, uzun süren bir hastalık sonrası 2005 yılında vefat etmiştir.
Annesi Semaye Haşımova ise aynı fabrikada sıradan bir işçi olarak çalışmış ve ailesinin geçimini sağlamıştır. Polad’ın dedesi ise II. Dünya Savaşı’na katılmış ve kahramanlıkla öne çıkmıştır. Dedesi, torununa “Polad” adını vermiş ve bu ad onun gelecekteki karakteri üzerinde etkili olmuştur. Polad Haşımov, 1982 yılında Sumgayıt şehrinde bulunan 28 numaralı tam orta okula birinci sınıfa kaydolmuş ve 1986 yılına kadar burada eğitim görmüştür. Daha sonra yaşadığı bölgede yeni bir okul olan 33 numaralı tam orta okul hizmete açılmış ve Polad, 1986–1988 yılları arasında eğitimine burada devam etmiştir. Onun yeteneği özellikle matematik alanında öne çıkmış ve 8. sınıfta düzenlenen matematik olimpiyatında ikinci olmuştur.
1988 yılından itibaren eğitimine yeni inşa edilen 34 numaralı tam orta okulda devam eden Polad, 1992 yılında bu okuldan mezun olmuştur. Annesi Semaye Hanım onun hukukçu olmasını arzulasa da, Polad, vatan sevgisinin etkisiyle asker olmaya karar vermiştir. 1992 yılının Ağustos ayında belgelerini Heydar Aliyev adına Azerbaycan Yüksek Askeri Okulu’na sunmuş ve kabul edilmiştir. Polad Haşımov, 1 Ağustos 1992’de Bakü Yüksek Birleşik Komuta Okulu’na kabul edilmiş ve 1995 yılında burayı “Motopatlayıcı” (Motoatıcı) uzmanlığı ile tamamlamıştır. İlk askeri deneyimini ise Birinci Karabağ Savaşı’nda kazanmıştır. 1992 yılının Kasım ayında Ağdam ilçesinin Merzili ve Novruzlu köylerinin savunmasında görev alan genç subay, 1994 yılının Şubat ayında Murovdağ operasyonu sırasında “Güzgü”, “Koroğlu” ve “Ömer” noktaları için yapılan çatışmalarda cesaret göstermiştir.
Şekil 1. Tümgeneral Şehit Polad Heşimov
Aynı yıl, Azerbaycan Savunma Bakanlığı tarafından Türkiye’nin İstanbul şehrine gönderilen Polad Haşımov, Tuzla ilçesinde bulunan Piyade Okulu’nda üç aylık bir eğitim programına katılmıştır. Birinci Karabağ Savaşı’nın ardından Polad Haşımov, sürekli olarak ön cephede konuşlandırılan askeri birliklerde görev yapmıştır. Uzun yıllar Murovdağ sıralarında bulunan birliklerde görev alan subay, 1995–2017 yılları arasında motoatıcı takımı komutanından askeri birlik komutanlığına kadar yükselmiştir. Polad Haşımov, profesyonelliği ve örnek hizmeti sayesinde askeri rütbeler kazanmıştır. 28 yaşında albay rütbesine ulaşmış, 2003 yılında Cumhurbaşkanı Heydar Aliyev’in kararnamesi ile “Askeri Hizmetler İçin” madalyası ile ödüllendirilmiştir. 2009 yılında tuğgeneral rütbesine yükselmiş ve Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından “Vatan Uğrunda” madalyası ile taltif edilmiştir.
2013 yılında görev yaptığı askeri birimde meydana gelen bir olay nedeniyle rütbesi düşürülmüş olsa da, kısa süre içinde gösterdiği fedakârlık ve görevlerin yerine getirilmesindeki yüksek başarıları ona yeniden güven kazandırmıştır. 2014 yılının Haziran ayında Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in kararnamesi ile Polad Haşımov, 3. derece “Vatan Hizmetine” nişanı ile ödüllendirilmiştir.
Profesyonel bir subay olarak sürekli kendini geliştiren Polad Haşımov, 2014 yılında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Askeri Akademisi’ne kabul edilmiş ve 2016 yılında “Askeri Yönetim” alanında yüksek lisans derecesi almıştır. Bu, onun hem teorik hem de pratik hazırlığını daha da güçlendirmiştir.
Şekil 2. Tümgeneral Polad Heşimov
1–2 Nisan 2016 gecesi, Azerbaycan ve Ermenistan Silahlı Kuvvetleri birlikleri arasında Terter, Cebrayıl ve Fuzuli cephe hatlarında şiddetli çatışmalar başlamıştır. Tarihe “Nisan Savaşları” olarak geçen bu operasyonlarda Polad Haşımov, 1. Ordu Kolordusu Komutan Yardımcısı — Karargâh Şefi olarak görev yapmaktaydı. Terter yönündeki cephe harekâtlarının yönetimi doğrudan kendisine verilmişti. Onun liderliğinde yürütülen operasyonlar sonucunda Talış köyü yönündeki stratejik yükseklikler, elverişli mevziler ve Talış Yüksekliği, Azerbaycan Ordusu tarafından işgalden kurtarıldı.
Gösterdiği üstün hizmetler nedeniyle, Polkovnik Polad Heşimov, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in 20 Nisan 2016 tarihli kararnamesi ile 2. Derece “Vatan Hizmetine Adanmışlık” Nişanı ile ödüllendirildi.
Söz konusu çatışmalardaki hizmetleri dolayısıyla devlet tarafından Polad Heşimov’a bir konut da hediye edildi. Ancak o, kirada oturmasına rağmen, söz konusu konutu Nisan Harekatı sırasında şehit olan bir askerin ailesine bağışladı. Bu davranış, onun tevazusunu, fedakârlığını ve insani değerlere bağlılığını bir kez daha ortaya koydu.
2017 yılından itibaren Polad Heşimov, 3. Ordu Korpusu’nun Komutan Yardımcısı — Karargâh Şefi görevini yürütmekteydi. Onun yeteneği, disiplini ve vatanseverliği hem askerler hem de devlet yönetimi tarafından yüksek takdirle karşılanıyordu.
24 Haziran 2019 tarihinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in kararnamesiyle Polad Heşimov’a Tümgeneral rütbesi verildi. Böylece o, XIX. yüzyılda yaşamış İsmayıl Bey Qutqaşınlı’dan sonra Azerbaycan tarihindeki Gabala topraklarından çıkan ilk general oldu.
12 Temmuz 2020 tarihinde, öğle saatlerinde, Ermenistan Silahlı Kuvvetleri birlikleri, Azerbaycan–Ermenistan devlet sınırının Tovuz rayonu yönünde konuşlanmış Azerbaycan mevzilerini yoğun topçu ateşine tuttu. Azerbaycan Ordusu’nun koordineli karşı tedbirleri sonucunda, düşmanın saldırı girişimi başarısızlıkla sonuçlandı ve karşı taraf geri çekilmek zorunda kaldı.
Olayın ilk saatlerinde, Azerbaycan Ordusu’na mensup üç asker şehit düşerken, birkaç asker çeşitli düzeylerde yaralandı. Gerginlik, 13 Temmuz’a geçen gece boyunca devam etti. Tümgeneral Polad Heşimov’un bizzat katıldığı çatışmalarda, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri birlikleri düşmanın ileri karakollarını, topçu bataryalarını ve canlı gücünü etkisiz hâle getirdi.
13 Temmuz günü öğle saatlerinden geceye kadar yürütülen karşı operasyonlar sonucunda, Ermenistan Ordusu’nun kayda değer bir kısmı imha edilmiş ve önemli miktarda askeri teçhizat kullanılamaz hâle getirilmiştir. Ancak 14 Temmuz’a geçen gece süren yoğun çatışmalar sırasında, Polad Heşimov ön cephede askerleriyle birlikte savaşarak şehit düşmüştür.
Şekil 3. Şehit Polad Heşimovun mezarı
Bu çatışmalarda, Polad Heşimov’un komutasında görev yapan 3. Ordu Korpusu Artilleri Karargâh Şefi Polkovnik-Lejtenant İlgar Mirzəyev, Mayor Anar Novruzov, Mayor Namiq Əhmədov, Gizir İlgar Zeynallı, Gizir Yaşar Babayev ve asker Elçin Mustafazadə de şehitlik mertebesine ulaşmıştır.
Polad Heşimov, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarihine, savaş alanında şehit düşen ilk ve tek general olarak geçmiştir. Bu olay, hem modern Azerbaycan askeri tarihinde hem de stratejik savunma analizlerinde önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirilmektedir.
Tümgeneral Polad Heşimov’un şehadeti, tüm Azerbaycan halkını derinden sarsmıştır. O, yalnız bir askeri lider olarak değil, aynı zamanda sade, adil ve fedakâr kişiliğiyle halkın gönlünde kalıcı bir iz bırakmıştır. Adı, Azerbaycan askerî tarihine kahramanlık, cesaret ve vatana bağlılığın simgesi olarak geçmiştir.
Sadelik ve halka yakınlığıyla sevilen Polad Heşimov’un şehadeti, toplumda derin bir üzüntüye yol açmıştır. Onun anısını yaşatmak amacıyla, özellikle Gabala bölgesinde birçok yeni doğan erkek çocuğuna “Polad” adı verilmiştir.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Gabala’ya gerçekleştirdiği ziyarette Polad Heşimov’un adının ölümsüzleştirilmesi hususunda talimat vermiştir. 9 Aralık 2020 tarihinde, Polad Heşimov’a ölümünden sonra Azerbaycan’ın en yüksek onur unvanı olan “Milli Kahraman” unvanı verilmiştir.
2021 yılında, Sumgayıt şehrindeki 28 numaralı okula onun adı verilmiştir. Bugün, Polad Heşimov, Azerbaycan halkının gönlünde kahramanlık ve fedakârlığın bir sembolü olarak yaşamaktadır. Onun hatırası yalnızca Azerbaycan’da değil, kardeş Türkiye’de de yaşatılmıştır. 2 Ekim 2020 tarihinde, Türkiye’nin Elazığ iline bağlı Keban Belediyesi, şehirdeki sokaklardan birine Polad Heşimov’un adının verilmesine karar vermiştir. 2021 yılının Ocak ayında ise bu karar uygulamaya konularak söz konusu sokağa Polad Heşimov’un adı verilmiştir. Bu vesileyle, Keban ilinin sakinlerine ve belediye başkanına derin şükranlarımızı sunuyoruz.
Savaşın ilk günlerinden itibaren kardeş Türkiye devleti, Azerbaycan’ın yanında olmuştur. 2020 yılında gerçekleşen II Karabağ Savaşı, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü ve ulusal güvenliği açısından kritik bir dönüm noktası olmuştur. Bu süreçte Türkiye, kardeş ülke Azerbaycan’a hem siyasi, diplomatik hem de manevi açıdan güçlü bir destek sağlamıştır. Türkiye, savaş boyunca Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü açıkça desteklediğini ilan etmiş ve uluslararası platformlarda Azerbaycan’ın haklı davasını savunmuştur.
Manevi düzeyde Türkiye’nin desteği, Azerbaycan halkı ve ordusuna büyük bir moral kaynağı oluşturmuştur. Türkiye liderliği, kamuoyu ve medya aracılığıyla Azerbaycan’ın yanında olunduğunu sürekli vurgulamış, bu durum Azerbaycan toplumunda yüksek bir motivasyon ve moral sağlamıştır.
Askerî iş birliği bağlamında Türkiye, resmi olarak çatışma sahasında doğrudan askerî müdahalede bulunmasa da, Azerbaycan ordusuna eğitim, danışmanlık ve teknik destek sunma kapasitesini açıkça beyan etmiştir. Bu yaklaşım, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin operasyonel etkinliğinin artmasına katkıda bulunmuş ve stratejik planlamada önemli bir avantaj sağlamıştır.
Türkiye’nin savaş süresince izlediği tutum, diplomatik arenada Azerbaycan’ın konumunu güçlendirmiş ve uluslararası alanda adil duruşun tanınmasına katkıda bulunmuştur. Bu bağlamda, Türkiye-Azerbaycan ilişkileri sadece iki ülke arasında stratejik bir ortaklığı değil, aynı zamanda bölgesel güvenlik ve dayanışma açısından önemli bir örneği temsil etmektedir.
Azerbaycan-Türkiye kardeşliği daim yaşasın; Türk Dünyası’nın birliği ve dayanışması sonsuza dek sürsün
