Mucur’da birçok öğrenci yetiştirmiş, gayretli, becerikli ve girişken bir kişiliğe sahip olan Baha Oker,1946 yılında yanan ikinci okulun yerine yeni bir okul yapılması için kurulan komisyon tarafından da görevlendirilir; bizzat ustalığını ve ameleliğini yürüttüğü okulu 1953-1954 eğitim-öğretim yılında açmaya muvaffak olur. Okulun açılmasını müteakiben de okulun başöğretmeni(müdür)olarak atanır.1973 yılında emekli olana kadar bu aynı okulda idareci olarak vazife yapar.
Orijinal metni yazının devamında verilen metin kendi el yazısıyla yazmış, sonuna o günün tarihini koymuş, altını da imzalamıştır. Metin, Atatürk’ün Mucur’a gelişinin kutlanmaya başladığı 22 Aralık 1972 tarihindeki programda kendisi tarafından okunmuş, o tarihten bugüne kadar da kaldırıldığı dolapta beklemiştir. Mucur Eğitim tarihi üzerine yürütülen bir alan araştırmasında okul müdürü Hüseyin Erbaş’ın göstermesiyle, tarafımca ilk defa bulunan metnin genel olarak Mucur tarihine, özelde ise Mucur eğitim tarihine yeni bilgiler katacağı düşünülmektedir.
Çeşitli vesilelerle metni verdiğim kişilerin benden izinsiz bir şekilde başka kişilerle paylaşması neticesinde benden önce iki kişi tarafından yayınlanmıştır.Emeğe saygı namına en azından kendilerinin erişemediği bu bilgi için bir kadirşinaslık gösterilip teşekkür etselerdi ne kaybederlerdi bilemiyorum.
Atatürk’ün Mucur’a Gelişi 15.2.1973
Atatürk’ü şahsen üç defa görmüş Mucur’a geliş ve gidişinde karşılama törenine bizzat katılmış Mucur’lu bir öğretmen olarak yapmış olduğum incelemeler ve görgülerime dayanarak benden sonra gelecek kuşağa ışık tutmak amacı ile anılarımı aktarmağa çalışacağım.
Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919’da Samsuna çıktığı zaman memleketin durumu herkesçe bilindiği gibi, çok kötü idi. Amasya’dan bütün illere ve komutanlara bir genelge yayınlayarak Sivas’da büyük bir Milli Kongrenin toplanacağını bildiriyordu. Her il ve ilçeden temsilciler gönderilmesini istiyordu.
Bunun üzerine halen sağ olan Kösevağzın Ahmet Canatan,Salim Fıkırkoca,Kocağanın Mustafa Dara,Yazıkınıklı Hasan Hüseyin Aksoy’dan aldığım bilgiye göre Mucur’da da Kaymakam Cavid beyin başkanlığında Belediye Reisi Derviş Ağa(Derviş Dündar),Hacı fakının Nuri Efendi(Nuri Sarıoğlu),Ahmet Canatan ,Hacı Şakirin Süleyman ağa,Ağanın Mustafa efendi(Mustafa Aksoy) dan kurulu Müdafaai Hukuk Cemiyetini(dernek)kuruyorlar.
İlk iş olarak Ferid paşa hükümetini acı bir lisanla tanımadıklarını Babailiye bildiriyorlar. Bu telgrafın altına Müdafaa, Hukuk Cemiyeti adına Ahmet Canatan imza koyuyor.
Diğer taraftan Belediye Reisi Derviş Dündar merhum Müdafaai Hukuk ve Mucur’lular adına Sivasta bulunan Atatürk’e(İstanbul hükümetini tanımıyoruz size bağlıyız. Ankara’ya geçerken Mucur’a d teşrif ederseniz minnetdar kalırız) mealinde telgrafı çekiyor.
Atatürk’de cevaben:( Geçerken uğrayacağım ilginize teşekkür ederim) şeklindeki telgrafı Derviş ağa bana okutmuştu.
Sivas Milli Kongreye Mucuru temsilen şube reisi binbaşı Sadık Vicdani ile Mucur’lu Hacıbektaş nahiye müdürü,merhum Avni Erkanlı gönderiliyor.Kendilerine bir yaylı tutulup,300 lira yol parası veriliyor.Merhumlar kongrenin zamanını geçirmiş olacaklar ki Şarkışla yakınlarında Atatürk ile karşılaşıyorlar.Dönüp geliyorlar.kayseri’den durumu telle Mucur’a bildiriyorlar.
Müdafaai Hukuk Cemiyeti ve Mucur’un ileri gelenleri Mustafa Kemal paşayı karşılamak, muhtemel bir baskına karşı Mucuru müdafaa etmek için çarelerini arıyorlar. Bunun üzerine jandarma komutanı yüzbaşı Sadık beyin maiyetinde Mucur’dan Mustafa Dara, merhum Fitilin Sıddık Çavuş(Sıttık Köksal),Gençağanın Ömer Çavuş, İmamın Mehmet, Bekir Çavuşun Ahmet Köksal, Fıkırın Etem(merhum Etem Erkanlı)Karacaörenden Süleyman ağa, Yazıkınıktan Hasan Hüseyin Aksoy gibi gönüllülerden müteşekkil 20 kişilik bir müfreze kuruluyor.
Alınan bilgiye göre:Ali Fuat Paşa öncü olarak Kayseri’den bir otomobille hareket ediyor.İlicek köyünden Hacıbektaş’a uğruyor.bir gece orda yatıyor. Ertesi gün Mucur’a hareket ediyor. Mucur’un ileri gelenleri ile ve 20 kişilik jandarma müfrezesi ile karşılanıyor. Bizde okullarla birlikte eski Hacıbektaş yolu üzerinde karşılamaya katıldık. Ali Fuat Paşa memnun olduğunu demişti.
Bir kahve içdikten sonra Kırşehir’e hareket etti.Ali Fuat paşaya Mustafa Kemal paşayı soruyorlar.Oda “ 8-10 gün sonra Ankaraya geçeceğini söylüyor.”
Bunun üzere Atatürk’ü karşılama töreni hızlandırılıyor. Mustafa Kemal paşa 22 aralık 1919 Tarihinde Kayseri’den hareket ettiği öğreniliyor. yaşayanlardan öğrendiğime göre: Karşılama törenine katılmak üzere Köylere 4 koldan haberciler çıkarılıyor.
Gümüşkümbet köyünden Bayraktar Kahya, Küçük Hacı Mehmet, Dalakçı Köyünden Ahmet Çavuş, Hado Kahya, Mustafa Kahya, Karacavirandan Hidayet efendi, Kürdün Mehmet çavuş, Horladan Halil Macar, Hüseyin Çavuş, Ali fakı, Yazıkınık Köyünden Ahmet Kahya, Nuri Kahya, Budak Köyünden Hacı Yusuf, Ramazan Kahya,Kızıldağ yeniyapan Köyünden Mehmet ağa(Köksal) Köse muhtarın Mehmet efendi, Geycek Köyünden Mustafa ağa,Kıratlı, Hasanlar köyünden Mustafa ağa(Ahmet Bölükbaşı) Ali Bey, Büyük Burnagıl Köyünden Hızır aga, Kuşaklı Köyünden Yağmur ağa, Sadin köyünden Rıza efendi, Kurugöl Köyünden Hacı Abdullah efendi,Yakup hoca, Küçük Burnağıl Köyünden Abdullah Çavuş , Mikail Köyünden Ahmet efendi,Karacalı Köyünden Hüseyin efendi, Kabaca Köyünden Kör Çavuş,Büyük Köpekli Köyünden Aşir Kahya,Dağ Çiftliği Köyünden Bekir Çavuş, Mucur’un içinden Belediye Reisi Derviş ağa,Memiğin Salim ağa,Ağanın Mustafa efendi(Mustafa Aksoy),Hacı Şakirin Hacı Süleyman ve burada adlarını sayma imkanı bulamadığım 300 kadar atlı (seğmen) 22 Aralık1919 Mucur’da toplanıyorlar .Halk ofisten itibaren Kurugöl Köyü yanındaki toprak pınara kadar diziliyor. Köyden gelen ve şehirdeki mevcut atlılar (seğmenler) daha ileri mesafelerde Atatürk’ü karşılıyorlar. Bizde Erkek mekâtib-i İptidaiye öğrencileri olarak(ilkokul) Hacıpınarın yanındaki köprüden itibaren ofise doğru dizildik. Ben o zaman birinci sınıftım ve Köprünün taşı üzerinde bekledik. Kızlar ilkokulu da şimdiki hükümetin yerinde Eski Hükümet binasının çarşıya yakın yerinde, dizilmişlerdi.
Bu günkü gibi hatırladığıma göre beyaz ata binmiş Belediye Reisi Derviş Dündar atını koşturarak geldi.” Paşa geliyor hazır olun” dedi.Biz köprünün başında idik ve hazır idik.Bir otomobilde paşa ile birlikte birkaç kişi indiler yaya olarak hükümete doğru yörüdüler.
Eski Hükümet Konağının yanına gelince Kız ilkokulunun öğretmeni Servet hanım beyaz kaput üzerine yazmış olduğu döviz ile öğrencilerini gördü ve Mustafa Kemal Paşa durdu.Bu dövüzde (Mustafa Kemal Paşa hazretleri hoş geldiniz) ibaresi yazılı idi.Kız öğrencilerinden birisi (Yadigar) yazılı Çevreyi(mendili) Paşaya hediye ettiler.Durumdan ziyadesi ile menün olan Atatürk halka hitaben:
Eski hükümet Konağı Caddeye kadar halılarla süslenmişti. Atatürk’ün iki bavulu vardı. Birisini merhum Saniyenin İbrahim Çavuş(İbrahim Öcal) birini de Adil hocanın Abdullah Selçuk yukarıya Çıkarıyorlar v mal müdürünün odasına koyuyorlar.(Bu kısmı Abdullah Selçuk kendisi anlattı)
Akşam yemeği Belediye Reisi Derviş ağanın evinden geldi.Hindi dolması plav,zerde ve meyve vardı.Evimiz hükümet Konağına yakın olduğu için takip etmek fırsatını bulabiliyordum.
O gece hükümet konağında yattılar.Fitilin Sıddık Çavuş at arabası ile Memiğin Salim ağa(Salim Akyürek), Ağanın Mustafa efendi,Şeriyeci Mehmet ef.(H.Mehmet Velibeyoğlu) ,Hacı Şakirin Hacı Süleyman,Sancakdarın Şevki efendi,Müftinin Rıza efendi,Kadının Hasan efendinin evlerinden yatak toplandı.23 Aralık 1919 sabahı otomobille Hacıbektaş’a hareket ettiler.O zaman Bektaşilerin lideri Cemalettin Çelebi’yi ziyaret etti.Maksadı Bektaşileri savaşa teşvik etmekti.Atatürk bundada muvaffak oldu.
Cemaleddin efendi “cihad” ilan etti. Sivas ve Erzuruma kadar yaylı ile gezdi. Atatürk o gün tekkeyide ziyaret etti. Öğle ile ikindi arası tekrar Mucura döndü. Akşam yaklaşmıştı. Karşılama töreni aynen tatbik edildi. Döneceği belli olduğu için Köylüler Mucur’lular tarafından misafir edildi. Akşam eski yattıkları yerlerde yatırıldı. Atatürk yatak odasında mütemadiyen batıya bakıyordu. En çok meşgul olduğu insan Nuri Sarıoğlu idi. Niçin batıya çok bakıyorsunuz paşam dediklerinde “ Vatanı ordan Kurtarmağa, düşmanı ordan koğmaya başlayacağız” demişti.
Mucur’da iki gece yatan Atatürk boş zamanlarında (Büyük Fransız İhtilali)Kitabını okumakla geçiriyordu. Zamanını bu şekilde değerlendiriyordu.
Atatürk en çok Müdafaai hukuk Cemiyeti azaları ile meşgul oluyordu.Maksadı Çete teşkilatını kurmak iç Anadolu Çetelerinin alay komutanı Hamidli Rıza efendinin Çetesine katmaktı.
Atatürk Mucur şube reisi binbaşı Sadık Vicdani beye Kırşehir, Çiçekdağı, Avanos, Hacıbektaş ve Mucur’u içine alan bölgenin Mevki Komutanlığına getirdi.Mucur Müdafaai Hukuk Cemiyeti azaları ile birlikte Sadık Vicdani bey Gönüllü Çete yazmağa başladılar.Dalakçıdan Ahmet Çavuş,Yazıkınıktan Muhacir Musa,Mucur’dan Hıdıroğlunun Hasan,Çökeleğin memiş,Demirci Musa’nın Mehmet,Hayri Dayı,Nakkaş’ın M.Emin,Çatalbaşın Mehmet gibi 50 kişilik Çete müfrezesi hazırlandı.
Köylerden at ve silah toplandı.Jndarma dairesindeki silah ve teçhizat Çetelere verildi.Çteler için para lazımdı.Şube reisi Sadık Vicdani bey halktan yardım topladı.Oda kafi gelmeyince,maiyetindeki yazıcıları, Cuma kılmak üzere amiye gönderdi.Cumaya gelmeyenleri tesbit ettirdi.Cuma namazı kılmayanlardan beşer lira para cezası aldı.Yenice mahallenin ağası Mehmet Varol,Solaklı mahallesinin acer ağası Mehmet Acar para ezası verenlerdendir.
Silahı,atı ve iaşesi temin edilen Çeteler Mülazım Sancaktarın Rıza efendi(Rıza gürbüz) Karacaörenli Mülazım evvel Hidayet efendi ve Çavuş, Dalakçılı Ahmet Çavuşun emrinde Rıza efendinin alayına katıldılar.
Bu çeteler düşmana çok zayiat verdirdiler.Milli orduların kurulmasına yardım ettiler.Düşmanın elini kolunu sallaya sallaya gelmesine mani oldular.
Çete teşkilatı lağvedildikten sonra Türk ordularına katıldılar.
Atatürk’ün Mucur’a gelişini anma töreni 22 Aralık 1972 Çarşamba günü ilk defa kutlandı. Ben bu anma töreninde anılarımı anlattım.
İlgi duyanlara sevgilerimle
15.2.1973 H.Baha Oker-İmza