Gökyüzüne iz bırakan cesur kadın pilotlar, sadece bulutları değil, toplumun ön yargılarını da aşarak ilhamın ve özgürlüğün simgesi oldular.
Onlar sadece bir mesleği icra etmekle kalmadılar; aynı zamanda kadınların da havacılık gibi zorlu ve erkek egemen bir alanda başarıyla var olabileceğini tüm dünyaya kanıtladılar. Her kalkışlarında umut taşıdılar, her inişlerinde gelecek nesil kadınlar için yeni bir yol açtılar. Kadınların toplumun çeşitli alanlarında gösterdiği fedakârlık, mücadele ve kahramanlık örnekleri tarih boyunca daima hatırlanmış, yazılı ve yazısız tarihin kahramanlarına dönüşmüşlerdir. Günümüzün bu cesur örneklerinden biri Azerbaycan’ın ilk kadın millî kahraman kabin memuru Höküme Aliyeva, diğeri ise Türkiye’nin ilk kadın şehit pilotu Ayfer Gök’tür.
Höküme Aliyeva, 8 Ağustos 1991 tarihinde Azerbaycan’ın Kelbecer bölgesine bağlı Susuzluq köyünde dünyaya geldi. 1993 yılında köylerinin Ermeniler tarafından işgal edilmesinden sonra ailesi önce Berde’ye, ardından Rusya’nın Volgograd bölgesine göç etti. Burada 1. sınıftan 6. sınıfa kadar eğitim aldıktan sonra eğitimine Gence şehrinde devam etti. Bakü Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kabul edildi ve lisansüstü ile doktora eğitimini de başarıyla tamamladı. 2016 yılından itibaren Azerbaycan Hava Yolları’nda kabin memuru ve tercüman olarak çalışan Höküme Aliyeva, aynı zamanda hukukçu olarak geleceğini planlıyordu.
Ancak 25 Aralık 2024’te Kazakistan’ın Aktau şehrinde yaşanan uçak kazası, onun hayatının kahramanca sona ermesine neden oldu. AZAL’a ait Embraer 190 tipi uçakta kabin memuru olarak görev yapan Höküme Aliyeva, son ana kadar yolcuları sakinleştirerek, meşhur “Her şey iyi olacak!” sözleriyle onların yanında oldu ve kahramanca şehit düştü.
Şekil 1. Höküme Aliyeva
Gösterdiği cesaret nedeniyle Höküme Aliyeva ölümünden sonra “Azerbaycan’ın Milli Kahramanı” unvanına layık görüldü ve 29 Aralık 2024’te II. Fahri Hiyaban’da defnedildi.
Onun adı yaşatılmak üzere çeşitli girişimlerle ölümsüzleştirildi – hakkında belgesel film projesi hazırlandı, kişisel eşyaları Azerbaycan Milli Tarih Müzesi’ne teslim edildi, Polonya’da adına bir burs programı oluşturuldu ve Kazakistan’da üretilen askeri acil yardım aracına adı verildi.
Ayfer Gök – Türkiye’nin İlk Kadın Şehit Pilotu
Ayfer Gök, 28 Kasım 1977’de Türkiye’nin Burdur ilinin Bucak ilçesinde dünyaya geldi. Henüz bir yaşındayken babası Halit Gök’ü kaybeden Ayfer, annesi ve kız kardeşleriyle birlikte büyüdü. Maddi zorluklara rağmen halı dokuyarak ailesine destek oldu.
Ortaokulu bitirdikten sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne kabul edilse de, amcası Kemal Gök’ün teşvikiyle Hava Harp Okulu’na girdi. 1998 yılında okuldan başarıyla mezun olarak eğitimlerine devam etti ve 2000 yılında Konya’daki 3. Ana Jet Üssü’nde göreve başladı. 9 Şubat 2001 tarihinde F-5 uçağıyla gerçekleştirdiği eğitim uçuşu sırasında, bilinmeyen teknik bir arıza nedeniyle uçağı Karaman’ın Ermenek ilçesi yakınlarında düştü ve Ayfer Gök kahramanca şehit oldu. Ayfer Gök, 23 yaşında hayatını kaybederek Türkiye’nin ilk kadın şehit pilotu olarak tarihe geçti. Onun anısı bugün Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde yaşatılmaktadır. Antalya, Burdur, Mardin, Konya ve Diyarbakır gibi şehirlerdeki okullara ve anaokullarına onun adı verilmiştir. Doğduğu Bucak ilçesinde bir Anadolu lisesine ve bir kavşağa ismi verilmiş, uçağının düştüğü bölgede sade bir mezar yapılmış, 2020 yılında ise bu alan Ermenek Belediyesi tarafından düzenlenmiştir.
Şekil 2. Ayfer Gök
Höküme Aliyeva ve Ayfer Gök – biri Azerbaycan’da, diğeri Türkiye’de – kadınların da kahramanlık destanı yazabileceğini yürekleriyle, cesaretleriyle bir kez daha kanıtladılar.
Onların unutulmaz hatıraları, geleceğe umut ve güç ışığı olarak yolumuzu aydınlatmaya devam edecek. Bu kahraman kadınlar, hem Azerbaycan’ın hem de Türkiye’nin tarihinde, kadının toplumdaki kutsal yerini derin bir manevi değerle taçlandırdılar.
