Mali düzen bozuldu, emekliler isyan ediyor. Kırşehir de bile başta kiralar olmak üzere her şey bu denli pahalıyken "Emekliler nasıl geçinecek?" diye sormadan edemiyor insan.
Hadi gelin genel bütçeye bir göz atalım...
2023 yılında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bütçesi, gelir ve gider dengesinde önemli bir farklılık gösterdi. Kurumun toplam gelirleri 2.1 trilyon TL olarak gerçekleşirken, giderleri 2.2 trilyon TL'ye ulaştı. Gelirlerin büyük bir bölümünü 1 trilyon 463 milyar TL ile prim gelirleri oluştururken, giderlerde en büyük payı 1 trilyon 408 milyar TL ile emekli aylıkları aldı.
Özellikle dikkat çeken bir nokta, emekli aylıkları için öngörülen 1 trilyon TL'lik ödemenin, gerçekte 1.4 trilyon TL olarak gerçekleşmiş olması. Bu artışın başlıca nedenleri arasında, en düşük emekli aylığının yükseltilmesi ve Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi gösteriliyor. Bu durum, SGK'nın mali sürdürülebilirliği açısından endişeleri de beraberinde getiriyor.
Raporda, sosyal güvenlik sisteminin dağıtım esaslı finansman modeli üzerine kurulu olduğu ve bu modelin, aktif çalışanlar ile işverenlerden alınan primlerle mevcut emeklilere ve hak sahiplerine ödeme yapılmasını içerdiği belirtiliyor. Bu bağlamda, çalışabilir nüfus ile emekli nüfusunun kompozisyonunun, sistem için mali sürdürülebilirlik açısından hayati önem taşıdığı vurgulanıyor.
Emeklilik uygulamalarında otomatik ayarlama mekanizması ise, sosyal güvenlik sistemlerinde mali sürdürülebilirliği korumak için kullanılan bir yöntem. Bu mekanizma, emeklilik yaşının, ödeme miktarlarının ve gerekli primlerin, ekonomik göstergeler ve demografik değişikliklere bağlı olarak otomatik olarak ayarlanmasını sağlar. Böylece, sistem uzun vadede finansal dengesini koruyabilme yeteneğine kavuşur.
SGK'nın ve Türkiye'nin genel ekonomik yapısının sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için bu tür mekanizmaların etkin bir şekilde işletilmesi ve sosyal güvenlik politikalarının periyodik olarak gözden geçirilmesi gerektiği hazırlanan raporda özellikle altı çizilen konular arasında yer alıyor. Bu nedenle emeklilerin bu mağduriyeti bir an önce çözülmesi gerekiyor.
